.

کلیات موقعيت جغرافیائی شهرستان:

 اسلام آباد غرب، قدمتی به درازای تاریخ داشته و اولین آثار کشاورزی بشر با قدمتی 12هزارساله، در اسلام ابادغرب به دست آمده است. ضمن آنکه آثاری از دوره نوسنگی پیش از سفال (10 هزار سال پیش) که نشانه سکونت مردمان در این خطه است، نیز در آن مکشوف گردیده است. اسلام اباد در دوران پیش از اریایی ها دارای شهری معتبر بوده که "پالوم" خوانده می شده و آنگاه در دوران آریایی ها که اعتباری مجدد یافته و بخصوص از در دوره ماد تا هخامنشی، با نام "مندلی" شناخته می شده است. پس از اسلام نیز بار دیگر مورد توجه قرار گرفته و هارون الرشید عباسی با عمران آن، نام هارون اباد بدان بخشیده تا اینکه در دوران رضاشاه، به شاه آبادغرب تغییر نام یافتشهرستان اسلام آبادغرب ازشرق و شمال به شهرستان كرمانشاه از غرب به شهرستان دالاهو و گيلانغرب و از غرب به استان ايلام محدود ميباشد. فاصله شهراسلام آبادغرب تا مرکز استان 57 کيلومتر و تا مرز خسروي 135 کيلومتر مي باشد. اين شهرستان بين 33 درجه و 43 دقيقه تا 34 درجه و 21 دقيقه عرض شمالي و 46 درجه و 17 دقيقه تا 47 درجه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ واقع شده است

شهرستان اسلام آبادغرب با وسعت 2125 كيلومتر مربع معادل 5/8 درصد از مساحت استان داراي 2 بخش (مركزي و حمیل) و 2 مركز شهري (اسلام آباد و حمیل) و تعداد 7 دهستان 200 روستا (172 روستا داراي سكنه و 28  روستا خالي از سكنه) مي باشد. شهرستان اسلام آباد غرب بعد از شهرستان کرمانشاه هم از نظر جمعیت و هم از نظر وسعت دومین شهرستان بزرگ استان کرمانشاه می باشد. اسلام آباد غرب در حوزه تاريخي بسيار مهم باختر كشور ودر مسير شاخه اصلي ابريشم و در مصب حوزه بزرگ راه بين النهرين، آسياي صغير و درياي مديترانه و تمدن بزرگ مصر و فلسطين قرار دارد. شهرستان اسلام آباد غرب از وضع اقتصادي نسبتاً خوبي برخوردار بوده و پايه هاي اقتصادي آن بر كشاورزي، باغ داري، پرورش دام و طيور استوار بوده. صنايع فلزي كرند غرب كه در فاصله 30 كيلومتري اين شهرستان است داراي اهميت فراوان است.

جاذبه هاو اماكن تاریخی، فرهنگي، طبيعي و گردشگري :

 شهرستان اسلام آباد غرب با قریب 360 اثر تاریخی كه از اين تعداد 186 اثر در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است، همچون تپه چغاگاوانه، منطقه نمونه گردشگری شیان شامل آتشکده شیان، قلعه شیان و سراب شیان، آتشکده میل میلگه، آتشکده پلنگرد، بنای ساسانی فیروزآباد، سراب شرف‌آباد، سراب هرسم و شهر قیل منصوری و طبیعت زیبا و جنگل های کم نظیر بلوط و بادام، از جاذبه های گردشگری تاریخی با تمدن غنی چند هزار ساله و جاذبه های توریستی و طبیعی دیدنی و ویژه ای برخوردار است.

 روستای هرسم در 35 کیلومتری شهر اسلام‌آباد غرب و 90 کیلومتری کرمانشاه واقع شده است و دارای آب و هوای آن معتدل و خشک است و مردم روستای سراب هرسم به زبان کردی و گویش زنگنه سخن می‌گویند. این روستا در دامنه کوهستان، مناظر و چشم‌اندازهای طبیعی جذاب و زیبایی دارد، فضاهای داخل روستا و پیرامون آن جلوه‌گاه مناظر بدیع و شورانگیز است و در 15 کیلومتری روستا، بنای زیارتگاه امامزاده حسن (ع) وجود دارد که اطراف این بنا نیز بسیار سرسبز و زیبا است.

تپه چغاگاوانه با ارتفاعی در حدود 25متر در وسط شهر اسلام‌آباد غرب و در میان خانه‌های مسکونی در شمال رودخانه برف آباد قرار دارد. 9 قسمت از 10 قسمت تپه ضمن خیابان‌کشی و خانه‌سازی از بین رفته است. وسعت کنونی تپه چغاگاوانه امروزه در حدود 10هزار مترمربع است و در کاوش‌های انجام شده در تپه دو طبقه مختلف پیدا شده که حدود 100 تا 150 سال با هم اختلاف زمانی دارند که ساختمان هر دو طبقه با خشت خام بنا شده و تنها بر حسب ضرورت گاهی از آجر برای کف اتاق‌ها و پلکان‌ها استفاده کرده‌اند. اتاق‌های طبقه اول وابسته به طبقه پائینی بوده و در ظاهر ساکنان طبقه اول با اندک دخل و تصرفی از اتاق‌های طبقه بالا استفاده می‌کرده‌اند. از نظر اصول فنی ساختمان طبقه دوم پیشرفته‌تر از طبقه اول است و در مرکز هر طبقه اتاق بزرگی با 5 پنج درگاه ورودی وجود دارد که این اتاق‌ها در طبقه نخست یک درگاه بیشتر وجود ندارد. متاسفانه این میراث فرهنگی ماندگار و ناب در شهرستان اسلام‌آباد غرب مغفول واقع شده و می‌توان گفت به همین سبب ارزش خود را به نحوی از دست داده است.

این آتشکده در سه کیلومتری روستای قلعه شیان از توابع دهستان شیان شهرستان اسلام‌آباد غرب واقع شده که در سال 1384 مورد کاوش قرار گرفت. آتشکده شیان در ابعاد 14.5متر است که با استفاده از مصالح لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده است. این چهارتاقی همانند سایر چهارتاقی‌های هم عصر خود از چهار پایه مکعب مستطیل جدا از هم تشکیل شده که در زمان خود تاق‌هایی از دو سو آنها را به یکدیگر مرتبط کرده و گنبدی مدور اجزاء این مجموعه را به هم پیوند می‌داده است. در محل تلاقی اجزاء داخلی این پایه‌ها، گوشه‌هایی به طول و عرض متوسط 70 سانتیمتر ایجاد شده که در سطوح بالاتر، در داخل آنها گوشواره پایه گنبد قرار می‌گرفته است. در داخل فضای چهارتاقی، سکویی به ابعاد 3.15 در 3.15 متر، تعدادی پایه‌گچی با تزئینات قاشقی و صندوقچه‌های گچی وجود دارد. در حد فاصل پایه‌ها، ورودی‌هایی در چهار جهت اصلی قرار دارد که همانند بسیاری از چهارتاقی‌های دوره ساسانی به راهرو طواف پشت جرزها مرتبط می‌شوند. به عقیده کاوشگران این آتشکده طی چهار مرحله ساخته شده که مرحله اول تا سوم متعلق به دوره ساسانی و مرحله چهارم مربوط به اوایل دوره اسلامی است.